Tula
Ano ang Tula?
Ang Tula ay isang anyo ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin ng isang tao. Ito ay binubuo ng mga saknong at ang mga saknong ay binubuo ng mga taludtud.
Ito ay may sukat at tugma o malaya man ay nararapat magtaglay ng magandang diwa at sining ng kariktan.
Sinasabing may magandang diwa ang isang tula kung may makukuhang magandang halimbawa ditto. May sining ng kariktan naman kung ang mga pananalitang ginamit ay piling-pili at naaayon sa mabuting panlasa.
Mga Uri ng Tula:
1. Tulang Liriko o Tulang Damdamin (lyric poetry) – Ito ay nagtataglay ng mga karanasan, kaisipan, guniguni, pangarap at iba’t-ibang damdaming maaaring madama ng may-akda o ng ibang tao. Ito ay maikli at payak.
2. Tulang Pasalaysay (narrative poetry) – Ito ay naglalahad ng makukulay at mahahalagang tagpo sa buhay tulad ng pag-ibig, pagkabigo at tagumpay. Naglalahad din ito ng katapangan at kagitingan ng mga bayani sa pakikidigma.
3. Tulang Patnigan (joustic poetry) – Kabilang sa uring ito ang karagatan, duplo at balagtasan
4. Tulang Pantanghalan o Padula – Katulad din ito ng karaniwang dula, ang kaibahan lang, ito ay binibigkas ng mga tauhan ang kanilang mga diyalogo sa paraang patula. Maaaring isama sa uring ito ang mga tulang binibigkas sa sarswela at komedya.
Mga Halimbawa ng Tula:
» Pagibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio
» Twina'y Tulang Liwayway ni Dennis Capistrano
» Pinatutula Ako ni Dr. Jose Rizal
» Sa Kabataang Pilipino ni Dr. jose Rizal
» Sa Mahal na Birhen Maria ni Dr. jose Rizal
» Isang Alaala ng Aking Bayan Dr. jose Rizal
» Ang Ligpit Kong Tahanan Dr. jose Rizal
» Kundiman Dr. jose Rizal
» Sa Mga Bulaklak Ng Heidelberg Dr. jose Rizal
» Awit ng Manlalakbay Dr. jose Rizal
» Sa Sanggol na si Jesus Dr. jose Rizal
» Ang Awit ni Maria Clara Dr. jose Rizal
» Huling PaalamDr. jose Rizal
Ang Tula ay isang anyo ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin ng isang tao. Ito ay binubuo ng mga saknong at ang mga saknong ay binubuo ng mga taludtud.
Ito ay may sukat at tugma o malaya man ay nararapat magtaglay ng magandang diwa at sining ng kariktan.
Sinasabing may magandang diwa ang isang tula kung may makukuhang magandang halimbawa ditto. May sining ng kariktan naman kung ang mga pananalitang ginamit ay piling-pili at naaayon sa mabuting panlasa.
Mga Uri ng Tula:
1. Tulang Liriko o Tulang Damdamin (lyric poetry) – Ito ay nagtataglay ng mga karanasan, kaisipan, guniguni, pangarap at iba’t-ibang damdaming maaaring madama ng may-akda o ng ibang tao. Ito ay maikli at payak.
- Awit – Ang karaniwang pinapaksa nito ay may kinalaman sa pag-ibig, kabiguan, kalungkutan, pag-asa, pangamba, poot at kaligayahan.
- Soneto – Nagtataglay ito ng mga aral ng buhay, may labing apat na taludtod; ang nilalaman ay tungkol sa damdamin at kaisipan at may malinaw na kabatiran sa likas na pagkatao.
- Oda – Ito ay pumupuri sa sa mga pambihirang nagawa ng isang tao o grupo ng mga tao, masigla ang nilalaman at walang katiyakan ang bilang ng mga pantig sa bawat taludtod.
- Elehiya – Ito ay tulang may kinalaman sa guniguni tungkol sa kamatayan.
- Dalit – Ito ay tulang nagpaparangal sa Dakilang Lumikha at may kahalong pilosopiya sa buhay.
- Uri ng Tulang Liriko:
2. Tulang Pasalaysay (narrative poetry) – Ito ay naglalahad ng makukulay at mahahalagang tagpo sa buhay tulad ng pag-ibig, pagkabigo at tagumpay. Naglalahad din ito ng katapangan at kagitingan ng mga bayani sa pakikidigma.
- Epiko – Ito ay nagsasalaysay ng kagitingan ng isang tao, ang kanyang pakikitunggali sa mga kaaway at mga tagumpay niya sa digmaan. Hindi kapanipaniwala ang ibang mga pangyayari at maituturing na kababalaghan.
- Awit at kurido – Ito ay tungkol sa mga paksang may kinalaman sa pakikipagsapalaran ng mga kilalang tao sa mga kaharian tulad ng hari, reyna, prinsipe, prinsesa, duke, konde at iba pang dugong mahal na ang layunin ay palaganapin ang Kristiyanismo. Ang mga awit at kurido ay dala rito ng mga Kastila.
- Karaniwang Tulang Pasalaysay – Ang mga paksa nito ay tungkol sa mga pangyayari sa araw-araw na buhay.
- Uri ng Tulang Pasalaysay :
3. Tulang Patnigan (joustic poetry) – Kabilang sa uring ito ang karagatan, duplo at balagtasan
4. Tulang Pantanghalan o Padula – Katulad din ito ng karaniwang dula, ang kaibahan lang, ito ay binibigkas ng mga tauhan ang kanilang mga diyalogo sa paraang patula. Maaaring isama sa uring ito ang mga tulang binibigkas sa sarswela at komedya.
Mga Halimbawa ng Tula:
» Pagibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio
» Twina'y Tulang Liwayway ni Dennis Capistrano
» Pinatutula Ako ni Dr. Jose Rizal
» Sa Kabataang Pilipino ni Dr. jose Rizal
» Sa Mahal na Birhen Maria ni Dr. jose Rizal
» Isang Alaala ng Aking Bayan Dr. jose Rizal
» Ang Ligpit Kong Tahanan Dr. jose Rizal
» Kundiman Dr. jose Rizal
» Sa Mga Bulaklak Ng Heidelberg Dr. jose Rizal
» Awit ng Manlalakbay Dr. jose Rizal
» Sa Sanggol na si Jesus Dr. jose Rizal
» Ang Awit ni Maria Clara Dr. jose Rizal
» Huling PaalamDr. jose Rizal
No comments